لیتیوم بروماید یک نوع نمک جذب کننده رطوبت می باشد.یون لیتیوم در محلول لیتیوم بروماید با مولکول های آب پیوند قدرتمند تری را تشکیل می دهد؛که این پیوند باعث ایجاد اثر جذبی لازم برای کارکرد چیلر می گردد.در چیلرهای جذبی غلظت مورد استفاده لیتیوم بروماید بین 58 تا 62 درصد می باشد.این محدوده بیشترین کارایی را برای جذب بخار فلش ایجاد می کند.
لیتیوم بروماید بسیار خوانده می باشد و می‌تواند فلزات مختلفی که در چیلرهای جذبی به کار می روند را تخریب کند.تنظیم شیمیایی این محلول برای جلوگیری از بروز اشکال و خوردگی در تجهیزات از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.محلول لیتیوم بروماید باید در چیلرهای جذبی متناسب با شرایط کاری دستگاه باشد و در آن ناخالصی های مضر وجود نداشته باشد.
ماده ضد خورندگی در چیلرها عبارتند از:
۲نوع ماده ضد خورندگی به محلول لیتیوم بروماید در چیلرها اضافه می شود.تا 10 سال پیش از کرومات لیتیوم Li2cro4 به عنوان ماده ضد خورندگی در چیلرها استفاده می شد. در سال های اخیر سازمان بهداشت جهانی استفاده از cr در صنایع را منع کرده است.درسال های اخیر Li2mo04 (لیتیوم مولیبدات)در محلول لیتیوم بروماید استفاده می شود.کرومات دارای عوارضی همچون سرطان خون و از بین رفتن غضروف در مجاری تنفسی مانند بینی و همینطور از بین رفتن غضروف گوش ها و هر عضوی که در مجاورت آن در دراز مدت باشد ، می باشد.
برای تعیین شرایط محلول لیتیوم بروماید از نظر شیمیایی، محلول باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نمونه برداشته شده از سیستم باید معرف شرایط محلول در تمام دستگاه باشد تا تزریق لیتیوم بروماید به سیستم، به درستی برآورده شود. نمونه ها می توانند از نقاط مختلفی از دستگاه برداشته شوند. لیتیوم بروماید رقیق در نقطه ای یافت می شود که آب جذب شده و برای گرم شدن به سوی تغلیظ کننده روانه می شود. در برخی موارد، هنگام انجام تعمیرات و نگهداری سیستم، محلول موجود در سیستم تخلیه شده و در یک بشکه نگهداری می شود.
نمونه گیری و آنالیز لیتیوم برومایید:
باید توجه داشت که هر نمونه ای می تواند معتبر باشد، اما ممکن است بیانگر خواص شیمیایی کل سیستم نباشد. نمونه هایی که به آزمایشگاه جهت تجزیه و تفسیر نتایج ارسال می شوند باید از سیستم در شرایط کار با بارعادی برداشته شوند. بهترین نقطه برای برداشتن نمونه و روش اجرایی صحیح برای این منطقه، باید با استعلام از سازنده دستگاه مشخص شود. زمانیکه امکان نمونه برداری در زمان تحمیل بار به سیستم وجود نداشته باشد می توان مقدار لیتیوم بروماید را با اختلاط نمونه هایی که از نقاط مختلف سیستم جذبی برداشته می شوند به دقت تعیین نمود. رفتار شیمیایی لیتیوم بروماید یک فرآیند غیرتعادلی بوده و واکنش ها به طور مداوم در آن رخ می دهند.
حتی در ظرف حاوی نمونه در زمان معادل ۲۴ ساعت، خواص شیمیایی محلول نمک بروماید می تواند تغییرات عمده ای داشته باشد. به خصوص اگر عوامل خارجی مانند نشتی هوا در سیستم تاثیرگذار باشند. سرعت دریافت و بررسی نمونه ها توسط آزمایشگاه از اهمیت به سزایی برخوردار است. یک متخصص مجرب می تواند با توجه به تجارب گذشته، شاخص زمان را در مورد نمونه ها تعیین کرده و تغییرات احتمالی را تنظیم نماید. روش های آزمایش همان روش های معمول شیمیایی هستند اما تفاوت های خاصی در برخی موارد وجود دارد.
بسیار مهم است که آزمایش های انجام شده بر روی لیتیوم بروماید، دقیق تر از آزمایش هایی باشند که روی نمونه های آب اخذ شده از دیگ ها یا برج های خنک کن انجام می شوند. محلول لیتیوم بروماید معمولا در سیستم های بسته و نسبتاً کوچک به کار گرفته شده و تغییراتی هر چند جزئی در ترکیب شیمیایی آن می تواند از اهمیت زیادی برخودار باشد. برج های خنک کن یا دیگ ها نیز تغییراتی در آب موجود در سیستم ایجاد می کنند اما تاثیرات مربوط به این تغییرات، به علت خصوصیات شیمیایی سیستم در طول زمان و نیز به علت حجم بالای سیال موجود، بسیار جزئی تر است. نکته دیگر اینکه بسیاری از آزمایش های خاص خوردگی بر روی محلول لیتیم بروماید انجام می گیرد، اما بعلت ناچیز بودن مقادیر بدست آمده، معمولا گزارش نمی شود.
محلول لیتیوم بروماید كه به عنوان ماده جاذب در چیلرهای جذبی استفاده می گردد، در مجاورت هوا دارای خاصیت خورندگی بوده و در صورت نفوذ هوا به داخل چیلر می تواند باعث خوردگی شدید سطوح آهنی و مسی داخل دستگاه شود كه علاوه بر آلوده شدن محلول به ذرات معلق زنگ آهن، در موارد حاد ممكن است باعث سوراخ شدن بدنه دستگاه نیز گردد.”
محلول لیتیوم بروماید كه به عنوان ماده جاذب در چیلرهای جذبی استفاده می گردد، در مجاورت هوا دارای خاصیت خورندگی بوده و در صورت نفوذ هوا به داخل چیلر می تواند باعث خوردگی شدید سطوح آهنی و مسی داخل دستگاه شود كه علاوه بر آلوده شدن محلول به ذرات معلق زنگ آهن، در موارد حاد ممكن است باعث سوراخ شدن بدنه دستگاه نیز گردد. لذا با اضافه نمودن مقدار كمی ماده ضد خورندگی لیتیم مولیبدات LiMo O و یا لیتیم كرومات LiCr O به محلول، خاصیت خورندگی آن تقلیل یافته و یك لایه محافظ روی سطوح داخلی دستگاه ایجاد می گردد. ماده ضدخورندگی LiMo O4 بتدریج در حین كاركرد دستگاه تجزیه می گردد و خاصیت اولیه خود را از دست می دهد. لذا می بایست مقدار آن در محلول لیتیوم بروماید در ابتدای هر فصل یا پس از 4000 ساعت كاركرد دستگاه اندازه گیری گردد و در محدوده مجاز قرار گیرد. ضمناً سطح قلیایی بودن محلول نیز از نظر خورندگی سطوح داخلی می بایست در محدوده استاندارد قرار گیرد كه حداقل خوردگی سطوح داخلی تضمین گردد.حذف ذرات معلق و تركیبات آهنی و مس موجود در محلول معمولاً با روش تراسب یا با استفاده از فیلترهای online انجام می پذیرد.
احتیاط های لازم جهت تنطیم محلول
اگر چیلری به دلیل كاسته شدن غلظت محلول لیتیم مولیبدات به پایین تر از حد استاندارد، به دفعات احتیاج به تنظیم غلظت محلول لیتـیم مولیبدات پیدا كند، ( بطور مثال هر ساله و بطور متوالی برای چند سال پی در پی ) و هیچكدام از دلایل و یا نشانه های مصرف ماده ضدخورندگی (از قبیل نشت هوا، آلودگی محلول، افزایش گازهای غیر قابل تقطیر، كاهش ظرفیت چیلر) مشاهده نگردید، سرویس خدماتی EBARA را در جریان این موضوع قرار دهید. تنظیم محلول باید فقط به وسیله كارشناسان و متخصصین سرویس خدماتی جهان تهویه بادصبا انجام شود.